बुटवल उपमहानगरपालिकाले दीर्घकालीन आर्थिक विकासको योजना निर्माण गरेको छ । विगत लामो समयदेखि बुहप्रतिक्षित रुपमा रहेका राष्ट्रिय महत्वका योजनालाई पूरा गरी नगरपालिकाले आर्थिक विकासमा विशेष योगदान पु¥याउन लागेको छ ।

खासगरी बुटवल उपमहानगरपालिका वडा नं. १० रामनगरमा राष्ट्रिय महत्वको आयोजनाका रुपमा बुटवल अन्तर्राष्ट्रिय सभाहल र बुटवल अन्तर्राष्ट्रिय प्रदर्शनी स्थल निर्माण भइरहेका छन् । यो काममा बुटवल उपमहानगरले आवश्यक सहकार्य, समन्वय र सहजीकरण गरिरहेको, निर्माणकार्य जारी रहेको बुटवल उपमहानगरपालिकाले जनाएको छ ।

मुलुककै पहिलो ढुवानी ग्राम निर्माण

बुटवलमा उपमहानगरले निजी क्षेत्रसँगको सहकार्यमा मुलुककै पहिलो बुटवल ढुवानी ग्राम निर्माण गरेको छ । हेवी लोडका गाडीलाई व्यस्त सहरमा प्रवेश गर्न नपर्नेगरी बुटवल–१२ नयाँ गाउँमा करिब चार विगाह क्षेत्रफलमा ३२ करोड सहकार्यको लगानीमा ढुवानी ग्राम निर्माण गरिएको छ । सार्वजनिक निजी साझेदारीमा बनेको नयाँ व्यवस्थापछिको यो नै मुलुकको पहिलो र नमुना आयोजना हो । ढुवानी ग्राम सञ्चालनमा आइसकेको छ ।

बुटवल उपमहानगरपालिकाका प्रमुख शिवराज सुवेदीले देशकै नमुनाको रुपमा आर्थिक विकासका विभिन्न चरणमा नगर प्रवेश गरेको बताउनुभयो ।

आधुनिक सिटी सेन्टर निर्माण हुने

बुटवलको बस टर्मिनल परिसरमा बुटवल बहुउद्देश्यीय सपिङ कम्प्लेक्स निर्माण भएको छ भने सार्वजनिक निजी साझेदारीमा अर्को बहुउद्देश्यीय कप्लेक्स निर्माणको प्रक्रिया अगाडि बढेको छ । सार्वजनिक निजी साझेदारीको सुनिश्चितता भएसंगै उक्त कार्यक्रम अगाडि बढेको छ । आधुनिक र व्यवस्थित सहरका रुपमा विकास गर्नेगरी सिटी सेन्टर निर्माण हुनेछन् ।
आर्थिक केन्द्रका रुपमा रहेको बुटवललाई अझ गुल्जार बनाउनका लागि यो अवधारणा ल्याइएको हो । बुटवलको समृद्धिको आधारमध्ये व्यापार पनि एक रहेको कुरामा दुईमत छैन ।

बुटवल उपमहानगरपालिकाले सानिसा अवधारणामा अगाडि सारेको करिब तीन अर्ब लागत बराबरको गौरवको आयोजनाका रुपमा सिटी सेन्टर निर्माणको प्रक्रिया अगाडि बढेको छ । उपमहानगरपालिकाले बसपार्कमा आधुनिक बस टर्मिनल, टर्मिनललाई कभर गरेर माथि कफी सप सहितको रमणीय पार्क, ७ देखि १६ तलासम्मका ७ वटा पार्किङ सहितका बहुतले बहुउद्देश्यीय व्यावसायिक भवन निर्माण गर्ने परियोजना अगाडि सारेको छ ।

आधुनिक कृषि उपज तथा प्रशोधन केन्द्र

बुटवलमा ४५ विगाहामा आधुनिक कृषि उपज केन्द्र निर्माणको प्रक्रिया जारी छ । डीपीआर तयार भएर वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन लगायतक काम पनि पूरा भई स्रोतको खोजी गर्ने काम भइरहेको छ ।

बुटवल–१६ सेमलारमा पारी सैनामैना नगरपालिकाको समेत केही भूभाग समेटेर आधुनिक कृषि उपज बजार केन्द्र निर्माणका लागि आवश्यक काम अगाडि बढेको उपमहानगर प्रमुख सुवेदीले बताउनुभयो । यसको डीपीआर तयार पारेर वातावरणीय प्रभाव मूल्याङ्कन समेत पूरा गरेर अघिल्लो चरणको काम सुरु भएको छ ।

पशुबधशाला निर्माण
प्रदेशमै पहिलो आधुनिक बुटवल पशुबधशाला निर्माणको कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको छ । लुम्बिनी प्रदेश सरकारले उपमहानगरसँग सहकार्य गरेको छ । बधशाला निर्माणको कार्य अहिले अन्तिम चरणमा पुगेको छ । बधशालाको स्थापनाका लागि भएको दशकौंदेखिको पहल विगत पाँचबर्षमा बुटवल उपमहानगरपालिकामा निर्वाचित जनप्रतिनिधिबाट साकार हुने भएको छ ।

लगानीमैत्री र व्यावसायिक वातावरण

लगानी र व्यावसायिक वातावरण निर्माण भएको नगरका रुपमा बुटवल उपमहानगर मुलुककै पहिलो भएको छ । व्यावसायिक वातावरण सूचकमा मुलुकभरका नगरलाई उछिन्दै बुटवललाई उत्कृष्ट स्थान प्राप्त भएको छ । जर्मन सहयोग नियोग (जीआइजेड) ले विषयगत विज्ञहरुमार्फत मुलुकका ११ वटा नगरपालिकाको सर्वेक्षण गरेको थियो ।

देशभरका नगरपालिकामध्येबाट जनघनत्व र आर्थिक केन्द्रका रुपमा विकास भइरहेका ११ वटा नगरलाई छनौट गरी त्यहाँको लगानीको अवस्था, वातावरण र व्यवसायको क्षेत्रका बारेमा सूचक बनाएर सर्वेक्षण गरिएको वताइएको छ ।

स्थानीयस्तरमा रोजगारी सिर्जनाको अवस्था, नयाँ लगानीका क्षेत्र, विद्यमान लगानीको अवस्था र नयाँ वातावरण निर्माण, उद्यामीशलताको विकास, जीविकोपार्जनमा सहजता ल्याउन गरिएका प्रयासलाई मूल्याङ्कनको आधार बनाई सर्वेक्षण गरिएको जीआइजेडले जनाएको छ । सोही मूल्यांकनका आधारमा बुटवल मुलुकमै पहिलो भएको हो ।

जीआइजेडले बुटवललाई लगानीमैत्री र व्यावसायिक वातावरणमा मुलुकमै उत्कृष्ट नगरका रुपमा अवार्ड प्रदान गरेको छ ।
स्थानीय लघु, साना तथा मझौला उद्योगहरूको व्यवसायको अवस्था, सुधारका साथै यसका सेवा प्रदायकहरूको बिक्रीपछिको सेवा सुनिश्चितता र लगानीको वातावरणका बारेमा विज्ञहरुले सर्वेक्षण गरेका थिए । सोही आधारमा व्यासायिक वातावरण सर्वेक्षण (बीजनेश क्लाइमेट सर्वे) २०२०÷२०२१ को नतिजा प्रकाशन गरी अवार्ड प्रदान गरिएको थियो ।

करदातालाई प्रोत्साहन, हजारौंले लिए छुट

करको दायरा वृद्धि गरी आन्तरिक आम्दानी बढाएको बुटवल उपमहानगरपालिकाले करछुटका विभिन्न व्यवस्थाहरु ल्याएपछि हजारौं करदाता लाभान्वित भएका छन् । उपमहानगरपालिकामा जननिर्वाचित जनप्रतिनिधिको आगमनपछि गएका तीन आर्थिक वर्षयता बढिरहेका करदाताहरुलाई प्रोत्साहन गर्न कर छुटका विभिन्न व्यवस्थाहरु ल्याइएको थियो ।

गएका चार आर्थिक वर्षमा २३ हजार ४०३ जनाले व्यवसाय कर, ७० हजार ८१९ जनाले सम्पत्ति कर र १२ हजार २०८ जनाले घर बहालकरमा १० देखि २५ प्रतिशतसम्म कर छुट लिइसकेको उपमहानगरको तथ्यांकमा छ । उक्त अवधिमा व्यवसाय करमा १० प्रतिशत छुट लिने १५ हजार ६४५ जना रहेका छन् भने २५ प्रतिशत छुट लिने छ हजार २६५ जना रहेका छन् । त्यस्तै सम्पत्ति करमा उपमहानगरपालिकाले विभिन्न अवधिमा १० र १५ प्रतिशत कर छुट दिएको छ ।

१० प्रतिशत कर छुट लिने कर दाताहरु ४८ हजार ७८ जना रहेका छन् भने १५ प्रतिशत कर छुट लिनेहरु २२ हजार १४१ जना रहेका छन् । त्यस्तै बहालकरतर्फ १० प्रतिशत कर छुट लिनेहरुको संख्या आठ हजार ४३६ रहेको उपमहानगरका प्रवक्ता रामप्रसाद रेग्मीले जानकारी दिनुभयो ।
२५ प्रतिशत कर छुट लिनेमा तीन हजार ७७२ जना रहेका छन् । कोभिडको महामारीमा उपमहानगरपालिकाले आर्थिक वर्ष २०७७÷७८ मा सबै खाले करमा भारी छूट दिएको थियो । जसअनुसार उक्त आबमा व्यवसाय करमा २५ प्रतिशत, सम्पत्ति करमा १५ प्रतिशत र घर बहाल करमा २५ प्रतिशत कर छूट दिएको थियो ।

व्यवसाय कर, घरबहाल करमा पहिलो चौमासिकमा २५ प्रतिशत, दोस्रो चौमासिकमा १५ र अन्तिम चौमासिकमा पाँच प्रतिशत छुट दिने व्यवस्था गरेको छ । तर करदाता यदी महिला, अपाङ्गता भएका र यौनिक अल्पसंख्यक रहेछन् भने उनीहरुलाई सम्पत्ति कर, व्यवसाय कर र घरबहाल करमा थप पाँच प्रतिशत छुटको व्यवस्था गरेको वित्त व्यवस्थापन महाशाखा प्रमुख विष्णु खनालले जानकारी दिनुभयो ।